1-7 Nisan Kanser Haftası
Kanser Nedir?
Vücudumuzda tüm organlar hücrelerden oluşur. Sağlıklı vücut hücreleri bölünebilme yeteneğine sahiptirler. Ölen hücrelerin yenilenmesi ve yaralanan dokuların onarılması amacıyla bu yeteneklerini kullanırlar. Fakat bu sınırlıdır, sonsuz bölünemezler. Sağlıklı bir hücre gerektiği yerde ve gerektiği kadar bölünür. Buna karşın kanser hücreleri kontrolsüz bölünmeye başlar ve çoğalırlar. Zamanla birikerek tümörleri (kitleleri) oluştururlar, tümörler normal dokuları sıkıştırabilirler, içine sızabilirler ya da tahrip edebilirler. Eğer kanser hücreleri oluştukları tümörden ayrılırsa vücudun diğer bölgelerine gidebilirler. Gittikleri yerlerde büyümeye devam ederler. Kanserin bu şekilde yayılmasına metastaz adı verilir. Farklı tipteki kanserler, farklı hızlarda büyürler, farklı yayılma biçimleri gösterirler ve farklı tedavilere cevap verirler. Bu nedenle kanser hastalarına var olan kanser türüne göre farklı tedaviler uygulanır.
Kanserin Nedenleri:
Kanserin sebebi henüz kesin olarak bilinmemektedir. Kanser için risk faktörleri yaşam şekillerine, yaşa, cinsiyete ve aile öykülerine bağlı olarak değişir. Bir başka etken ise çevresel faktörlerdir.
Genel olarak sıralarsak;
• Sigara, alkol kullanımı,
• Uzun süre ve tehlikeli saatlerde güneş altında kalma,
• Aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalma,
• Bazı kimyasal maddeler (katran, benzin, boyalar, asbest v.b.)
• Bazı virüsler
• Hava kirliliği
• Radyasyona maruz kalma,
• Kötü beslenme alışkanlığı
Kanserin Belirtileri
Bu belirti ve bulgular kanserin köken aldığı doku ve organlara göre değişir. Hatta bazen hiç belirti ve bulgu vermeden muayenede veya kontrolde kanser tanısı konulabilir. Ancak dikkat edilmesi sizi uyarması gereken bazı belirtiler şöyle sıralanabilir
* Memede veya vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkan şişlik ve sertlikler
* İyileşmeyen yaralar
* Uzun süreli ses kısıklığı ve öksürük
* Yutkunma güçlüğü ve hazımsızlık
* Ben ve siğillerde meydana gelen büyüme, kanama, renk değişikliği, yara...
* Büyük ve küçük abdest yapmakta ki değişiklikler
* Rahim ve makattan gelen normal olmayan bir kanama veya akıntı
Kanserden Korunmak için
İdeal bir kiloyu koruyun
Çok yönlü beslenin
Günlük diyette sebze ve meyveler bulundurun
Posalı ve lifli yiyeceklerle beslenin
Günlük diyetteki yağ miktarını azaltın
Alkol alımını azaltın
Tuzlanarak, tütsülenerek ve nitritlerle korunarak saklanan yiyeceklerden uzak durun
Düzenli olarak yaptırılması önerilen kanser tetkikleri nelerdir?
Meme Kanseri Tespitine Yönelik
Mamografi: 40-69 yaşları arasında 2 yılda bir
Rahim Ağzı Kanseri Tespitine Yönelik:
Pap-smear tetkiki (Rahim ağzından sürüntü alınması) : 30 -65yaşları arasında 5 yılda bir
Kalın Bağırsak Kanseri Tespitine Yönelik:
Gaitada gizli kan tetkiki : 50-70 yaşları arasında 2 yılda bir
Kolonoskopi : 10 yılda bir
Öncelikle kanserden korkmamalıyız. Korku doktora gitmeyi önler ve tanıyı geciktirir. Kanserin iyileştirilebilir bir hastalıktır. Bu iyileşme oranı erken teşhis ile doğru orantılıdır. Tüm kanserlerin yaklaşık üçte ikisi potansiyel olarak önlenebilir niteliktedir ve erken tanı ile halen %50 olan tedavi oranları %95’lere yükseltilebilir.
Kanserin belirtileri konusunda uyanık olmalı ve bu belirtilerin herhangi birini hissettiğimizde doktora başvurulmalıyız.
Akhisar Toplum Sağlığı Merkezi