Akhisar’da zeytin yaprağından deri tabaklama projesi
Akhisar, 1990’lı yıllarda “tütün üretimi merkezi” durumundan “zeytin üretim merkezine” dönüşerek tarım ekonomisi büyük bir değişime uğramıştır. Tütün üretimi yapılan ovalarını zeytin bahçesine dönüştürmüştür. Manisa ilinde üretilen toplam zeytinin %71’ini Akhisar karşılamaktadır. 2001 yılından beri Akhisar’da tarım üreticisi zeytin üretiminde önemli yol kat ederek zeytin üretimini dış pazarda satabilecek duruma gelmiştir. Akhisar’ın özellikle Zeytinliova, Ballıca, Dereköy, Sindelli gibi engebeli alanlara sahip beldelerinde zeytin, çiftçilerin sosyoekonomik hayatını etkilemiş ve zeytin üretim sanayisini oluşturmuştur.
İlçede, Akhisar İlçe Tarım Müdürlüğünün 2019 yılı verilerine göre toplam zeytin üretimi 70 bin ton olup toplam zeytin miktarının 60 bin tonu sofralık zeytin, 10 bin tonu da yağlık zeytin olarak kayıt edilmiştir. Akhisar’da %85,7’ lik oranda sofralık zeytin üretilirken %14,3 oranında yağlık zeytin üretilmektedir. Sofralık zeytin üretimin yağlık zeytin üretiminden fazla olması ilçenin sofralık zeytin üretimine önem verdiğini göstermektedir.
Akhisar’da yetişen zeytinler: Edremit, Domat, Trilye, Uslu zeytini olup sadece Uslu zeytini Akhisar Bölgesi’nde yetiştirilmektedir. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Akhisar Ziraat Odası’nın üreticilerle yaptığı görüşmelerde iklimsel faktörlere bağlı olarak Domat zeytininin %80’e varan verim düşüklülüğün olduğu ortaya çıkmıştır.
Akhisar İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Zeytin Yaprağından Deri Tabaklama Hammaddesi Üretim Tesisi Projesi” neden ilçemiz için önemlidir sorusunun cevaplarından bir tanesi de Akhisar’daki 13 milyon zeytin ağacından hasat ve budama zamanında yaprağının değerlendirilmesi ile üreticiye zeytinden yan gelir sağlamaktır.
Akhisar Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı 1600 kadar işletmenin, yaklaşık 1/5’ini zeytin üzerine çalışan işletmeler oluşturmaktadır. İlçede 300’ e yakın zeytin işleme tesisi bulunmakta olup işletmeler yaklaşık olarak 3.000 kişiye sürekli istihdam sağlarken, mevsimlik işçilerle birlikte bu sayı 5.000’i aşmaktadır.
Son yıllarda zeytin ve zeytin türevi ürünlerin sanayinin ham maddesi olmasıyla bitkisel tüketim için tüketiciye sunulmaktadır. Dünyada zeytin yaprağından wet- green yöntemiyle deri tabaklama kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle Almanya’daki firmalar zeytin yaprağıyla doğada kolayca parçalanabilen toksik izi bırakmayan deri sektörünün hammaddesini üretmeyi başarmışlardır.
“Wet-green “yöntemiyle tabaklanan derinin ham maddesi sürdürülebilir olmakla birlikte biyolojik olarak parçalanabilmektedir. Üretilen hammadde deri sektöründe kokusu ve dokunuşuyla yumuşak ürünler sunmaktadır.
Deri sektöründe kullanılan tehlikeli kimyasal maddelerin hacmi “wet green” yöntemiyle azalmaktadır. Zeytin yaprağından üretilen tabaklama maddeleri boyar özelliğe sahip oldukları için boyar maddelerinin maliyetlerinde tasarruf sağlamaktadır.
Avrupa’da yıllık 12 milyon ton zeytin hasatından 1 milyon ton zeytin yaprağı toplanmaktadır. Zeytinden zeytin yaprağına dönüşüm oranı %0,83 tür. Zeytin yaprağından deri hammaddesi tabaklama hammaddesinin elde edilmesiyle iyi, sağlıklı ve refah toplum oluşumu sağlanacaktır. Tehlikeli kimyasalları içermediği için üretimde çalışan işçiler sağlıklı ortamda çalışacak tüketicilere de güvenli tüketim ürünü sunulacaktır. Deri sektöründe oluşan tehlikeli kimyasal atıkların yok edilmesi için yapılacak arıtma sistemlerinin maliyetleri ortadan kalkarak üretimde kâr maksimizasyonu da artacaktır. Deri sektöründe tabaklama yönteminde kullanılan klonlama ve tuzlama atıkları azalacak ve çevresel koruma sağlanacaktır. Tabaklama maddesi Oleuropein saf olup zeytin yağı maddesinde de bulunmaktadır. Tabaklamadan .artan maddeler geri dönüşümde tekrar kullanılabilecektir.
Akhisar’da uygulanacak bu projeyle ilçe, deri tabaklama sektöründe yeni sanayii merkezi durumuna gelecektir. Üretici zeytin ağacından sadece yağlık zeytin ve sofralık zeytin gelirinin yanında ek gelir sağlayacaktır.
“Zeytin Yaprağından Deri Tabaklama Hammaddesi Üretim Tesisi” projesinde Akhisar İlçe Tarım Müdürlüğü personeli, , Akhisar Ziraat Odası personeli , Akhisar Zeytin Borsası personeli , Zafer Kalkınma Ajansı ve Türkiye Deri Sanayicileri Birliği Genel sekreteri ve şahsımın katıldığı toplantıda projede uygulama yöntemleri, araştırma teknikleri, deri tabaklama sistemi hakkında fikir alışverişi yapılarak katılımcılarında görüşleriyle projenin ön fizibilite raporunun hazırlanması için yol haritası belirlenmiştir.
