Bakırlıoğlu; “TKİ kimleri koruyor?”
Haber Merkezi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna görüşülen 2020 bütçesi üzerine konuşan CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu termik santrallerden tahsil edilecek elektrik bedeli artışı ÜFE yerine “Piyasa Takas Fiyatı Endeksi” ile belirlenince TKİ sadece bir özel santralden üç yılda 47 milyon eksik tahsilat yapmış dedi.
SÖZLEŞMELER NEDEN İPTAL EDİLMEDİ?
Türkiye Kömür İşletmelerine (TKİ) ait kömür maden alanları verilen bazı şirketlerin termik santral kurma şartını yerine getirmediği halde sözleşmelerinin neden iptal edilmediğini soran Bakırlıoğlu komisyonda yaptığı konuşmada;
TKİ, biliyorsunuz, termik santral kurma şartıyla redevans sözleşmeleri imzalamakta bugüne kadar 6 tane sözleşme imzalanmış. Bunlar Bolu Göynük’te, Manisa Soma’da, Adana Tufanbeyli’de, Bursa Keles’te, Kütahya Domaniç’te ve Bingöl Karlıova’da. Bu sözleşmelerden ancak 2 tanesi üretime başlayabilmiş. Bunlardan bir tanesi Bolu Göynük, 2015 ve 2016 yılında birinci ve ikinci üniteleri faaliyete geçmiş, elektrik üretmeye başlamış; ikincisi de Manisa Soma, Deniş’te bulunmakta, bu da 2019’un başında faaliyete geçmiş. Diğer 4 tane proje ne yazık ki faaliyete geçememiş durumda.
Bunlara da tanınan süre 2019 yılında bitti.
Bu projeler feshedilmiş midir, bu sözleşmeler feshedilmiş midir? Edilmediyse edilmeme gerekçesi nelerdir?
ÜFE Yerine, Piyasa Takas Endeksi Aradaki Fark Şirketin Kasasına;
Termik santral kurma şartlı redevans sözleşmelerinde redevans birim fiyatlarının yıllara göre güncellenmesinde Üretici Fiyat Endeksi’nin kullanılması hükmü bulunmakta.
Bolu Göynük’te de 2015 yılında fiyat Üretici Fiyat Endeksi’ne (ÜFE) göre güncellenmiş, kilowatt saati 3,15 kuruş olarak belirlenmiş ve TKİ 2015 yılında 12 milyon lira redevans geliri elde etmiş.
Ancak takip eden 2016 yılında endeks değiştirilmiş,
ÜFE yerine Piyasa Takas Fiyatı Endeksi’ne geçilmiş; 3,33 kuruş olması gereken redevans fiyatı 2,65 kuruşa düşürülmüş ve TKİ 54 milyon lira gelir elde etmiştir. Oysa Üretici Fiyat Endeksi’ne göre fiyat belirlenmiş olsa TKİ’nin alması gereken tutar yaklaşık 69 milyon lira olacaktı.
Yani 14 milyon liralık bir gelir kaybı söz konusu burada.
2017 ve 2018 yıllarında da aynı endeks uygulanmış, bundan dolayı da TKİ’nin 47 milyon 832 milyar lira daha az gelir elde ettiği veyahut da zarar ettiği görülmektedir.
MADENCİLERİN HALA ÇÖZÜM BEKLEYEN SORUNLARI VAR
Soma’da 301 madencimizi şehit verdiğimiz faciadan bu yana, beş yıldan beri alacaklarını alamayan madencilerimiz var.
Bu madencilerimiz otuz üç gün boyunca kararlılıkla bir eylem geliştirdiler. Bu süre içerisinde sizlerle defalarca bir araya geldiler. Bu sürede madencilerimizin kararlı duruşu, partilerin, Meclisin devreye girmesi, sizin, Bakanlığınızın, bürokratlarınızın çabaları sonucunda birtakım sonuca ulaşıldı. En son gelinen noktada, Soma Eynez’deki mağdur olan işçilerimizin 2020 yılı Ocak ve Şubat ayında ödemelerin yapılacağı sözü verildi.
Diğer ocaklardaki Uyar Madencilik, yine kazanın sorumlusu Soma Kömürleri A.Ş.nin işlettiği Işıklar, Atabacası gibi redevansla çalışan yerlerdeki madencilerimizin sorunları için de bir yasal düzenleme yapılacağı sözü verilmişti. Bu maalesef gerçekleşmedi.
ÖZEL TERMİK SANTRALLERLE BİR KIYAK DAHA
Şimdi, biz işçilerimizin sorunlarını çözecek bir yasal düzenleme beklerken ne yazık ki termik santrali sahiplerine kıyak niteliğinde bir yasal düzenlemeyle karşı karşıya kaldık.
Hava kirliliğini önlemek için özelleştirilen termik santrallerin bacalarına filtre takılması için tanınan süre 2,5 yıl daha uzatıldı.
Soma yıl içerisinde 220 gün kirli hava solumakta.
Bu termik santrallerden birisi Manisa’nın Soma ilçesinde. Biz bu termik santrallere bacalarına filtre takması için iki buçuk yıl daha müsaade verdik.
Ben şuna inanıyorum: 6 yıldır bacasına filtre takmayan santraller, 2,5 yıl sonrada filtre takmayacak.
Bütün teşviklere, imtiyazlara rağmen insanların kirli hava solumasını önlemek için bir kuruş harcamayacaklar. Havamızı kirletmeye devam edecekler. Üç yıl sonra biz yine bu sürenin uzatılmasını tartışacağız ifadelerine yer verdi.
