Bakırlıoğlu; yeni vergi zamları yolda
Haber Merkezi
Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesinin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşmelerine başladık. 2024 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi görüşmelerinde vergi gelirlerinin GSYH’ya oranının yüzde 18’e çıkacağı belirtildi. Oysa 2022 yılında bu oran yüzde 15,7 idi. Toplanacak vergilerde, kazançtan alınan vergi gelirleri oranı düşerken, dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payının artacak olması vergi yükünün vatandaşın sırtına yükleneceğini gösteriyor. Çünkü seçimlerden sonra vergi oranlarında ciddi artışlar oldu. KDV, ÖTV vergileri artırıldı. Bütçe teklifine baktığımızda 2022 yılında KDV gelirleri toplam vergi gelirlerinin yüzde 7,4’ü iken, 2024 yılında bu oranın 11,2’e çıkması hedefleniyor. ÖTV gelirlerinin toplam vergi gelirleri içindeki payının 2024 yılında yüzde 19 olması bekleniyor. Vergide adalet dediğimiz zaman çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi alınması esastır. Ancak görüyoruz ki bu bütçe ile hükümet az kazanandan çok vergi alma yolunu seçmiş. Tabi dolaylı vergi gelirlerindeki bu artışlar aklımıza yılbaşından sonra yeni vergi düzenlemeleri mi yapılacak, yine ÖTV oranları, maktu vergiler mi artacak sorusunu getiriyor.
Akaryakıta Yeni Vergi Zamları mı gelecek?
Temmuz ayında kanun değişikliği Cumhurbaşkanına maktu vergileri beş katına kadar artırma yetkisi verildi. Cumhurbaşkanı kararıyla; akaryakıttan alınan ÖTV oranı artmış ve bir gecede benzine ve mazota 6 lira zam gelmişti. Dolar kuru ve petrol fiyatlarındaki artışla seçimden bu yana fiyatlar iki katına çıktı. Bütçe içindeki dolaylı vergi gelirlerinde yaşanacak artışa baktığımızda, yılbaşından sonra mazota, benzine, sigaraya, alkollü içeceklere yeni vergi zamları gelecek gibi görünüyor.
Vergiyi Yoksullar Ödüyor
Ülkede toplanan vergilerin yüzde 70’inin dolaylı vergiler olduğu düşünüldüğünde vergi yükü adaletli şekilde dağılmayacak. Çünkü vergi gelirleri içinde kurumlar vergisinin payı azalırken, ÖTV ve KDV gelirlerinin payı artıyor. Kurumlar vergisi kazançtan alınan, ÖTV ve KDV gibi dolaylı vergiler ise tüm yurttaşların eşit ödediği vergiler. İktidar temsilcileri verginin tabana yayılmasından bahsediyorlar, anlaşılan tam anlamıyla “tabana” yayacaklar. Bütün yükü en az gelire sahip kesimin sırtına yükleyecekler. Her zaman olduğu gibi dolaylı vergilerle bütçeye gelir sağlayacaklar.
Vergide Adalet Sağlanmalı
Biz devlet harcamalarına eşit değil, adaletli şekilde katılımın sağlanması gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü ülkedeki en yoksul yüzde 20’lik kesim milli gelirden yüzde 6 pay alırken, en zengin yüzde 20’lik kesim yüzde 47 pay alıyor. Bu ülkede şu an itibarıyla, millî gelirin yüzde 30 ’unu ücretliler, emekçiler yani emek kesimi alırken, yüzde 70’ini de sermaye almakta. O zaman dağılımın da bu şekilde olması lazım, bu maliyetin dağılımında hakkaniyet istiyorsak, adalet istiyorsak bu şekilde olması lazım. Anayasa’mızda Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Denilmektedir. O zaman harcamalara katılımda kazançlara göre olmalı. Zengin daha fazla, fakir daha az katılmalı. Ülkedeki gelir dağılımı adaletsizliği ortada iken dolaylı vergilerle vatandaşın sırtına yüklenmesi doğru bir yaklaşım değildir.
Vergi Harcamaları Azaltılmalı
En önemli sorunların başında vergi toplamak geliyor. Vergilerin harcanması da ayrı bir sorun. Orta Vadeli Planda bu konuya değinilmiş. Vergi harcaması dediğimiz kavram devletin almaktan vazgeçtiği vergileri ifade ediyor. 2023 yılında bu rakam 994 milyar lira 2024 yılı bütçesinde devletin almaktan vazgeçtiği vergi toplamının 1 trilyon 228 milyar lira olacağı tahmin ediliyor. Bunun içerisinde asgari ücret üzerinden alınmayan gelir vergisi de, bu olması gereken bir durum. Yine 2024 yılında 1 trilyon 275 milyar lira kurumlar vergisi toplamayı hedefliyoruz, buna karşın istisna ve diğer nedenlerle vazgeçilen kurumlar vergisi miktarı 657 milyar lira. 2023 yılında vazgeçilen kurumlar vergisi toplamı 280 milyar liraydı. Yüzde 134 artışla 657 milyar liraya çıkacak. Bu durum vergi adaletsizliğinin önemli bir göstergesi Çünkü vazgeçilen her vergi toplumun farklı kesimlerinin vergi yükünün artmasına neden oluyor.
