Ufuklara kadar görüyoruz. Onun ötesini görmeye çalışacağız. (Mustafa Kemal Atatürk)
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün sözü aslında her şeyi yeterince özetliyor. Ufukları herkes görebiliyor, önemli olan ondan sonrasını yakalamak. Konjonktürel gelişmelerin ve ekonominin çok dalgalı seyrettiği bu dönemde vizyoner ve vizyon sahibi olmak, var olan vizyonları korumak, hayatın hiçbir konumunda pek de kolay görünmüyor. Ama vizyon sahibi kişiler, sadece plan yapacak kadar değil aynı zamanda yaptıkları planı hayata geçirebilecek kadar da cesaretli kişilerdir. Güçlü ve zayıf yönlerinin farkındadır ve güçlü yönlerini geliştirirken zayıf yönlerini de iyileştirme gayretindedir. Bizler vizyonu “Geleceğin resmi” olarak tanımlarız ve kendimize yol boyunca şu soruları sorarız:
- Bugün neredeyim?
- 1 yıl sonra nerede olmak istiyorum?
- Orada olmak için bugünden nasıl hareket etmeliyim?
- Yol haritam nasıl olmalı?
Vizyon kafanızda canlandırdığınız resimleri gerçekleştirmek için hazırladığınız bir yol haritası, bir eylem planıdır. Şirket olarak, her yılın başında vizyonumuzu belirler yol haritaları çizerek yıl sonuna kadar belirlediğimiz vizyona ulaşmaya çalışırız. O kadar çok sorunla, ekonomik dalgalanmayla karşılaşırız ki sürekli alternatif yollar bulmaya, çözüm üretmeye çalışırız. Çünkü ulaşmamız gereken bir vizyonumuz vardır. Çözüm üretmek, vizyonerin en büyük sorumluğu aynı zamanda da en büyük zorluğudur.
Problemler olacak ki çözümler üretilecek yenilikler doğacak ve değişimler gerçekleşecek. Problemler insanı dinç tutar egosunu törpüler ve odak alanında tutar. Eğer kaçarsanız egonuzun esiri olur, çözüm üretemezsiniz. Egosunun değil de beyninin gücüne esir olan en büyük başarı öykülerinden biri şüphesiz IKEA sahibi İngvar Kamprad’a aittir. Hepimizin evinde veya ofisinde IKEA’dan bir şeyler bulunur: Mum, kırtasiye malzemeleri, çerçeve, minder gibi bir çok ürünün yer aldığı mağaza geçmişini, vizyonunu hiç incelediniz mi?
IKEA’ya girdiğinizde sizi çıkışa kadar yönlendiren bir yol aslında satış stratejisindeki tek vizyonudur: Müşteri yol boyunca mutlaka güzel ucuz ihtiyacı olan bir ürüne denk gelecek ve dönüp bunu bir daha alamam yol uzun diye mutlaka sepetine atacak. Ürün yelpazesinin geniş olması her müşteriye hitap ederek alışveriş imkanı sağlamaktadır.
Ingvar Kamprad milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin insanlarından birisiydi. 1926 yılında çiftçi bir ailenin oğlu olarak İsveç’in fakir bölgelerinden Smaland’da dünyaya gelen Ingvar Kamprad daha 5 yaşındayken komşularına kibrit çöpü satarak ticaret hayatına başlarken, balık ve kalem de satarak kar etmenin ne kadar tatmin edici olduğunun farkına vardı. İkinci el kıyafet giymesi, 15 yaşında araba kullanması gibi hayata dair de tevazu bir yaşantısı oldu.
Ingvar Kamprad’ın verdiği tavsiyeler:
- Bir fikriniz mi var? Güvendiğiniz biriyle etraflıca düşünün ama ayaklarınız yere bassın. Rüyalar güzeldir fakat gerçeklik hissini kaybetmemelisiniz.
- Eksiklerinizi tamamlayın. Her şeyi bildiğini düşünen insanlar felakettir. Benim birçok eksiğim vardı ama becerikli çalışanlarımla açığımı kapattım.
- 8 saat mesaiyi unutun. Gerçek bir girişimcinin zaman çizelgesi yoktur.
- Alçakgönüllü olun. Çevrenizde her zaman sizden daha iyisini yapabilecek ve daha iyi olan birileri vardır.
- Liderlik motive etmektir ve ilk sizden görmeleri iyi bir örnektir. Eleştirmeyi unutmayın fakat olumlu olanlarla başlayın.
- Rehavete kapılmayın. İşler yolunda gitmeye başladığında tatmin duygusunu koruyun ama önünüze bakın.
- Hata yapma korkusuna direnmek zaman zaman tuzağa düştüğüm bir konu. Her şeye rağmen başarısızlıklarınız olabilir, öğrenmeye bakın.
Mütevazı olmak ve mütevazı yaşamak aslında bir beceridir. Çünkü insan, doğası gereği sosyal ortamda genelde kendisini kanıtlamak, kabul ettirmek, diğerleri tarafından saygı duyulmak ihtiyacı içindedir. Halbuki çoğu zaman insanların bu çabası, itibarı yükselteceğine kişinin itibarını düşürebilir.
Bunlara en iyi örneklerden birisi de Coca Cola Company'nin CEO’su Muhtar Kent’tir. Çok başarılı bir kariyeri ve çocukluğu olmasına rağmen mütevaziliğinden asla ödün vermemiş bir başarı öyküsüdür. Başarısının sırrını 12 nokta olarak belirlemiştir:
- Sizi her gün azimle kaldırıp güne başlatacak bir tutku geliştirin.
- Her zaman yeni insanlarla tanışmaya ve yeni bir şey öğrenmeye hazır olun.
- Hiçbir zaman yalnız yemek yemeyin. Yalnız yediğiniz her yemek, kaçırılmış bir fırsat demektir.
- Daima mütevazi olun.
- İnsan ilişkileri önemlidir; ilişkilere önem verin.
- Akıllı riskler almaktan korkmayın.
- Hele de başarısız olmaktan, asla korkmayın.
- Hayatınızda en iyi yol göstericiniz, başarısızlıklardan çıkaracağınız derslerdir.
- Her gün yeni bir şeyler öğrenin.
- Yardıma muhtaç olan kişilerin ihtiyaçlarının karşılanmasında rol alın.
- Başarıyı en kötü şekilde kullanmak, onunla övünmektir.
- Hem gerçekte hem de mecazen, kendi çantanızı her zaman kendiniz taşıyın.
Tevazu sahibi olan insanların ortak özellikleri vardır. Bu insanlar,
- “Her şeyi en iyi ben bilirim!” düşüncesinden uzaktırlar. Eksiklerini bilirler. Bilmediklerini başkalarından öğrenirler; uzmanlığa saygı gösterirler.
- Kendilerini önemsemezler, sürekli kendi reklamlarını yapmazlar.
- Başarılar onların gözlerini boyamaz; aksine başarılı olmak sorumluluklarını arttırır.
- Kendilerini Kaf Dağı’nda görüp, insanları küçümsemek yerine faydalı işler yapmak için fırsat ararlar.
- Eksikliklerinin farkında oldukları için her fırsatta öğrenmek, keşfetmek isterler.
Unutmayın ki vizyonu insan kendi yaratır, niyet ve adanış sizi her zaman dilediğiniz yola götürecektir. Siz yeter ki kendinize inanın.
