Çocuklarda Utangaçlık, İçine Kapanıklık Nasıl Aşılır?
Günümüzde artık ailelerin bilinçlenmesi ile birlikte çocuklar artık kendini daha özgürce ifade edebilirken bazı çocuklar neden hala içine kapanık ve utangaç olabiliyorlar? Bu soru, çoğu ailenin kafasını karıştırmakta ve çaresiz bırakmakta. Zamanında alınmayan tedbirler ve çözülmeyen sorunlar ise çocuğun yaşı ilerledikçe daha büyük problemlere, yetişkinlik çağında sosyal kaygı bozukluğuna hatta sosyal fobiye dönüşebilmekte.
Utangaçlığın Ölçütü Nedir? Neye Göre Çocuğuma Utangaç Diyebilirim?
Aslında çocuklarda utangaçlık kavramını değerlendirirken bu soruyu sorarak başlamak belki de atacağımız en sağlam adımdır.
Bir çocuğun utangaç olduğunu kanıtlayan ölçüt nedir? Neye bakarak ben çocuğumu utangaç olarak değerlendirebilirim?
- Çocuk eğer duygularını söyleyemiyorsa, kendini ifade edemiyorsa
- Yaşıtlarına göre arkadaş edinmekte zorlanıyor ve arkadaş edinse bile bunu devam ettiremiyorsa
- Kendi kendine yapabileceği işlerde bile yardım istiyorsa
- Oyun kuramıyorsa, oyun başlatıp devam ettiremiyorsa
- Genelde yalnız başına oynuyorsa
Çocuklarda Utangaçlığın Nedenleri
- Aşırı koruyucu anne-baba tutumu
- Anne-babanın aşırı ilgisiz tutumu
- Anne-baba çatışmaları, huzursuz ev ortamı
- Kardeş doğumu, kardeş kıskançlığı
- Depresif aile yapısı (çoğu şeyin olumsuz tarafını gören, çoğu olayı trajik hale getiren aile)
Nasıl Yaklaşılmadır?
- Öncelikle eğer ailede çatışmalı durumlar sık sık yaşanıyorsa ilk etapta aile kendi sorunlarını çözmeli, şayet çözülemiyorsa bir çift terapistinden yardım almalıdır.
- Anne baba çocuğa özgüven kazandırmalı, kendi başına yapabileceği işlerde ona fırsat tanımalı hemen “bırak ben yapayım sen yorulma” mantığına bürünmemelidir.
- Eğer ilgisizlik söz konusu ise aile, çocuğu biraz daha ön plana almalı ve çocuğu ile verimli vakit geçirmelidir.
- Kardeş kıskançlığı söz konusu ise doğan yeni kardeş ile büyük çocuk arasında gerçekten sevgi eşitliği konusunda farklılık olup olmadığı konusunda kendilerini sorgulamalıdır.
- Yukarda bahsettiğim durumlar sonrasında halen bir değişiklik görünmüyorsa uzman desteğinden faydalanmak gerekir.
Psk. Tuğba Ayzet
