Dünya Astım Günü
“Rahat bir nefes, aktif bir yaşam” ''Astımınızı kontrol edebilirsiniz''
Astım tekrarlayan nefes darlığı, hırıltı, göğüste baskı hissi ve öksürük yakınmaları ile kendini gösteren kronik bir solunum yolu hastalığıdır. Astım belirtilerinin şiddeti kişiden kişiye ve aynı kişide zamanla değişebilir. Geceleri ve sabahın erken saatlerinde genellikle artar. Astım tüm dünyada her etnik ve yas grubundan, farklı sosyoekonomik yapıda 300 milyon kadar insanı etkilemektedir. Ülkemizde ise yaklaşık her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çocuktan biri astım hastasıdır. Görülme sıklığı yasam ve çevre koşullarının değişmesine bağlı olarak artmaktadır. Tüm dünyada astımdan yıllık ölümlerin 250.000 kişi olduğu tahmin edilmektedir.
Astım tedavisinin amacı hastalığı kontrol altına almak ve sağlanan iyilik halinin devamını sağlamaktır. Dünyada ve ülkemizde bu hastalığın tedavisi ile ilgili gereken her türlü ilaç bulunmaktadır. Uygun ilaç tedavisi ve astım hastalarının eğitimi ile hastalık kontrol altına alınabilir ve astımlılar yaşamlarına hastalık nedeni ile kısıtlanmadan devam edebilirler.
Astımlı bir hasta için kontrol altında olmak;
Gündüz astım yakınması bulunmaması
Gece astım nedeni ile uyanmama
Hastalığı tedavi eden ve kontrol altında tutan ilaçları kullanırken ayrıca hızlı etkili nefes açıcı ilaçlara gereksinimin olmaması
Nefes ölçümlerinin normal düzeyde olması
Günlük islerin engellenmeden yapılabilmesi demektir.
Çabalarla ülkemizde ve dünyada astımı tamamen kontrol altında olan hasta sayısı artmaktadır ancak halen istenen düzeyde değildir. Güncel verilere göre ülkemizde üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına başvuran astımlılarda dahi tam kontrol oranı %22 bulunmuştur. Halen 4 astımlıdan biri yılda bir kez astım krizi nedeniyle acil servise başvurmaktadır. Astım kontrolünü güçleştiren etkenler arasında ilaçların doğru ve düzenli kullanılmaması dışında, sigara dumanı vb tetikleyicilere maruz kalmak ve obezite sayılabilir. Ülkemizde astımlı hastaların %10'undan fazlasının halen sigara içmekte olduğu ve %30-40'nın obez olduğu bildirilmiştir. Sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir.
Astım için Küresel Girişim (GINA) önderliğinde sürdürülen Dünya Astım Günü aktiviteleri ve bu konudaki diğer çabalarla önümüzdeki 5 yılda astıma bağlı hastanede yatışlarının %50 azaltılmasına yönelik bir kampanya başlatılmıştır. Bu amaca ulaşmak için astım hastalığının önemi ve hastalığın kontrol kavramı konusunda farkındalık oluşturulmaya çalışılmaktadır. Erişkinlerde işgücü, çocuklarda okul devamlılığında azalmaya neden olan bu hastalık için basta hastalar olmak üzere hasta yakınları, sağlık personeli ve eczacıların bilgilendirmesi önem kazanmaktadır.
Dünya Astım Günü, Ülkemizde ASTIM konusunda farkındalığın arttırılması amacıyla Kronik Solunum Yolu Hastalıklarını Önleme Programı (GARD) çerçevesinde aktiviteler ve bilimsel etkinlikler düzenlenmektedir. Bu yıl da "rahat bir nefes, aktif bir yaşam" sloganıyla tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de Mayıs ayının ilk Salı günü kutlanmaktadır. Pek çok ilde düzenlenecek eğitimlerde ve kurulacak stantlarda astımla ilgili broşür ve astım kontrol testleri dağıtılacak; doktor kontrolü ve düzenli ilaç tedavisi ile astımlıların hayatlarını kısıtlanmadan yaşayabilecekleri vurgulanacaktır. Bu etkinliklere hastalar, yakınları ve tüm ilgilileri davet ediyoruz.
Manisa Halk Sağlığı Müdürlüğü Akhisar Toplum Sağlığı Merkezi
