Fiyatlar; tamamen duygusal
Daha düne kadar Türkiye ucuz diye komşu ülkelerden günlük alışverişini yapmaya geliyorlardı şimdide tam tersine en pahalı biz olduk.
Bi ortasını bulamadık gitti.
Sanılanın aksine fiyatın
Üretim tüketim miktarlarına bağı (arz talep fiyat ilişkisi) matematiksel kesinlikte değildir.
Bir fiyata satma veya almaya razı olma kararı psikolojiktir sosyolojiktir.
Yüzde yüz bana ait bir tanımla:
Fiyat, arz ve talebin “Gelecekte” nasıl olacağının Spekülasyonu ile oluşur.
Buna birde gelecekte dolar kuru ne olur ve enflasyon ne olur beklentilerini de eklemek gerek.
İnsanlar eğer fiyatların daha çok artacağına inanırsa elindekini satmama ve alabildiğince alma düşeceğine inanırsa mümkün olduğunca satın almayı geciktirme elindekini de bir an önce azaltma eğilimindedir.
Birde üstüne Türk halkı çok çabuk demoralize olur çok çabuk havaya girer.
Bu insani ve Türki tepkisellik piyasa düşüş ve yükselişleri matematiksel gerçeklerin ilerisine taşır.
Gereğinden fazla artar veya düşer.
Fiyatların artış trendini yaşadığımız süreçte doğal olarak hepimiz güvenli alanda kalabilmek için enflasyon verisine baktık zam yaptık dolar yükseldi zam yaptık.
Aynı zamanda hepimiz tüketiciyiz.
Fiyatlar artarken ne bulduysak üçe beşe bakmadık aldık.
Çünkü yarın o fiyata bulamayız diye korktuk.
Her fırsatta zam yapınca ve alıcılarda itiraz etmeyince iş öyle bir hale geldi ki her şeyin fiyatı dünya fiyatlarının üstüne çıkmış.
Şimdi piyasalar kilitlendi.
Alan yok satan yok.
Bu saatten sonra fiyatlar artmayacağı gibi eğer döviz yükselmezse fiyatlarda düşüşler bile göreceğiz.
Negatif enflasyon şaşırmayın olabilir.
Kulağa hoş geliyor değil mi?
Oysaki yüksek maliyetten stoğu olanlar sağlam zarar edecek.
Borcu olanlar yüksek faiz maliyetlerini enflasyonla hafifletemediği için sıkıntıya düşecek.
Bir tek sabit gelirli dediğimiz maaşla çalışanlar bu durumdan olumlu etkilenecek gibi gözüküyor.
Ama patronlar üretmekten vazgeçerse işçi çıkarmalar yaşanacak.
Her çıkışın bir inişi olur ama bu sefer fiyatlar fazla çıktı fazla düşecek.
M.Alhat 24 Temmuz 2024
