Günümüzün Sıkıntısı Baş Ağrısı
Akhisar Haber Ajansı – AHA
Özel Akhisar Hastanesi Nöroloji ve Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali İhsan Civaner çağımızda yaygın olarak görülen herkesin karşılaştığı baş ağrısı hakkında geniş açıklama ve bilgilendirmelerde bulundu.
Hemen hemen tüm insanların hayatlarında birkaç kez de olsa karşılaştığı nahoş bir duygudur.
Baş ağrısı , baş-boyun bölgesinde hissedilen damar, kas, eklemler ve saçlı deriden kaynaklanan ağrıdır. Beyinin kendisinin ağrı duyusu yoktur.Sadece beyin zarları basınca ve gerilmeye çok hassastır.Unutulmamalı ki, ağrı ve sancı Allah’ın insan oğluna verdiği en önemli lütuflarından biridir. Ağrı ve sancı olmasaydı hayat yaşamdan alacaklı olarak sessizce sona ererdi.Ağrı ve sancı var ki, sizi tedbir almaya zorluyor demektir.
Yapılan araştırmalarda Nöroloji Polikliniklerine baş ağrısı nedeniyle başvuran hastaların 2/3 si Sekonder , 1/3 üde Primer baş ağrısı iledir. Primer ( baş ağrısı ) herhangi bir sistemik veya Beyin hastalığı ile birlikte görülmeyen salt ağrılardır. Bunlar :
MİGREN
GERİLİM TİPİ BAŞ AĞRISI
KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI
DİĞER SEYREK GÖRÜLEN BAŞ AĞRILARI’ nı
Primer saplanma Baş Ağrısı, Egzersiz Baş Ağrıları, Seksüel aktıvıte sonu meydana gelen Baş Ağrısı ve Primer öksürükten sonra ortaya çıkan Baş Ağrıları olarak sayabiliriz.
Sekonder Baş Ağrısı ise, beyinde veya sistemik bir hastalıkla beraber görülür. Baş Ağrısının hangi grupta yer aldığını belirlemek için , Nörolojik muayene, geniş ve dikkatlice alınan anamnez, Laboratuvar incelemeleri ,EEG , MR gibi tetkiklerin yapılması gerekir.
Sinüzit baş ağrısı olarak adlandıracağımız ağrı sekonder baş ağrısı için tipik bir örnektir. Sinüzit tedavi edilmezse baş ağrısı geçmez. Ensede var olan başı sağa sola çevirmekle şiddetlenen baş ağrısı Servikal Artroz dan ileiı gelir.Hiç bir sebep olmaksızın anı başlayan giderek şiddetlenen bir baş ağrısında bilinç bulanıklığı ve dengesizlik gibi durumlar ortaya çıkmışsa bir Beyin kanaması yada Anevrizma riski söz konusudur.
Vakit geçirmeden Nöroloji veya Nöroşirüji Uzmanı bulunan bir Sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir. Yine günlerce geçmeyen ve giderek şiddetlen baş ağrısı olası bir beyin tümörü açısından değerlendirilmelidir.
MİGREN
Migren hastasının Nöroljik muayanesi normaldir.Tomografi ve MR incelemeleride baş ağrısını açıklayacak bir patoloji saptanmaz. Nörolojik,Gastro entestinal ve otonom değişikliklerin çeşitli şekillerde eşlik ettiği primer bir baş ağrısı bozukluğudur.
BELİRTİLERİ
Genelde tek taraflı baş ağrsı en tipik belirtisidir.
- Bulantı ( sadece 3/1 vakkada kusma görülebilir)
- Fotofobı ( ışıktan rahatsız olma)
- Fonofobi ( sesten rahatsız olma)
- Kokulardan rahatsız olma.
MİGREN TESTİ
Baş ağrısının migren olup olmadığını basit bir testle anlamak mümkündür.Eğer ağrı esnasında
Bulantı oluyorsa
Işıktan rahatsız oluyorsa
Ağrının şiddeti iş güçten alıcak dercede ise
Ağrı % 90 nın üzerinde migrendir.
Ağrının nedeni ile ilgili dikkat edilmesı gereken önemli noktalar :
Ani olarak ortaya çıkıp çıkmadığı
Auralı veya aurasız olup olmadığı
Agrının şiddeti, yeri ,süresi ,karakteri,başladığı yaş ,ararlıklı olup olmaması ,başka hastalıklarla birlikte olup olmadığı araştırılmalıdır.
TEDAVİ de KULLANILAN İLAÇLAR.
-BETA BLOKERLER
-ANTI DEPRASANLAR
-ANTI EPİLEPTIK İLAÇLAR
-RİBOFLAVİN (= B2 VİTAMINI)
-PİZOTİFEN (= SANDOMİGRAN)
-SUMATRİPTANLAR
Bunlar beynin çevresinde bulunan kan damarlarını daraltarak etki gösterir.Ayrıca migrenın diğer belirtilerin tetikleyebilecek maddeleri azaltırlar.
Hekimin yapacağı ilk iş ağrıyı durdurucu müdalelerde bulunmak ,diğeri ise ataklardan koruyucu tedaviyi planlamak ve hastaya aydınlatıcı bilgiler vermektir.
KÜME BAŞ AĞRILARI
Özellikle tek taraflı olarak göz çevresinde alın ve şakakta görülen ağrılardır.
Küme baş ağrısının tipik özellikleri vardır.Ağrı ataklar şeklinde gelir.Genellikle uykuda ya da sabah saatlerinde , hemen her gün aynı saatlerde ortaya çıkar.Ağrı tek taraflı ve çok şiddetlidir. En cok göz çevresinde, gözün arka kısmında adeta gözü küçültecek derecededir. Ve şakakta hissedilir.Ağrının
şiddetli öz kıyımı dahi düşündürebilir.Baş ağrısı ile birlikte gözde kızarma, kanlanma ,yaşarma, burun tıkanıklığı, alında terleme ,göz kapağında düşme ve şişme görülebilir.Çok şiddetli ağrı krizleri 15 dakika ile 3 saat sürebilir ,tek taraflı olması nedeniyle migren ile karıştırılabilir.
Küme baş ağrısı birkaç hafta ıle aylar sürebilen krizler halinde olur.Sigara ve alkol,yaşam grafiğinin eğriler çizmesi, atakların sıklığı ve şiddetini arttırır.Ağrılarının nedeni tam olarak bilenememektedir.
Tedavi olarak ağrıyı başlangıçta durduran ve semptomatik olarak yüzde 100 oksijen, ergotaminler , analjezik ve antiflojistik ilaçlar , medifleks içinde metamizol sodyum + diazepamin 20 dakikada gidecek şekilde verilmesi veya sumatritanların ilavesi uygundur.Profilaktik tedavide kalsiyum kanal brokerleri kortiko steroidler veya lityum kullanılabilir.
GERİLİM TİPİ BAŞ AĞRISI
Gerilim tipi baş ağrısının en önemli özelliği genellikle boyun bölgesinden başlayarak tepeye doğru yükselmesi sıkıştırıcı bir ağrı şeklinde seyretmesidir.Bu belirtinin yanı sıra bir çok hastada başta yanma hissi keçeleşme ve temasla artan bir hassasiyet hali mevcuttur.Bu tip baş ağrıları genellikle gündüzleri meydana gelir ve kadınlarda erkeklere göre daha sıktır.Stres gerilim kaygı, depresyon , yorgunluk gibi etkenlerle baş ve boyun bölgesindeki kaslarda kasılma ve genellikle başın etrafında alından geçen bir çember biçiminde sıkışmaya benzer bir ağrıya sebep olur.Anadolu ‘ da
anne ve büyükanneleri başlarını tülbentle sıkarak ağrıya engel olmaya çalıştıklarını görmüşüzdür.
Ağrı sıklıkla 30 dakika ile bir hafta arası sürer ve tekrarlayıcı bir ağrıdır.
Klasik tedavide kas gevşeticiler yanısıra antidepresanlar kullanılmaktadır.Antidepresianlar içinde venlafaksinin ağrı kesici özelliğinin fazla olması nedeniyle diğerlerine gör bir adım daha öndedir.
Gerilim tipi baş ağrısı zaman zaman migrenle de karıştırılabıilinir.Migrenli hastalar sessiz ve loş bir yer ararken gerilim tipi baş ağrısı dan yakınan hastalar tam tersı dışarıda gezmek ve dolaşmak ister.Gerilim tipi baş ağrısı migrenin aksine tek bir bölgeyi tutmaz daha yaygın bir seyir gösterir, saatlerce sürebilir.
Migrende ağrı öncesinden görülebilen görme bozukluğu ve diğer prodromal belirtiler, gerilim tipi baş ağrısında yoktur.
PSİKİYATRİ DE BAŞ AĞRISI
Baş ağrısı ve psikiyatrik hastalıklar sıklıkla birliktelik gösterirler.Düşünce, davranış ve duygu durum bozuklukları hallerinde otonom sinir sisteminin etkilendiğiörneğin ; vücuttaki mast hücrelerinden mediyatör dediğimiz histamin ve serotonin deşarjlarının ağrıya sebep olabilecegi Almanların katostrof hormon = dehşet hormonu dediği adranelinin heyecan verici durumlarda ortaya çıktığı ve psikojen faktörlerle böbrek üstü bezinin tetiklenmesi sonucu kalp çarpıntısı, tansiyon yüksekliği gibi ağrının prekürsörlerını oluşturduğunu düşünüyorum.Stres ve gerilim faktörlerinin ağrı üzerinde ki etkisini ise hepimiz biliyoruz.Yeri gelmişken ;
Medyadan duyuyor veya okuyoruz – çağımızı HASTALIĞIolan STRES ..... diye. Stresin bir hastalık değil çeşitli hastalıklara yeşil ışık yakan bir ruh durumu olduğunu antrıiparantez belirtelim.Depresyon ve kaygınınvücut kimyasını bozduğu yaşam kalitesini azalttığı bir gerçektir.
Eğer kişinin baş ağrısı yapılan tüm tetkik ve tedavilere rağmen dinmiyorsa kişi sık sık hekim ve tedavi değiştiriyorsa kendisinde veya yakın çevresinde ruhsal bir rahatsızlık olabileceği ihtimalini hatırda tutmada yarar vardır...
TEMPORAL ARTERİT
Şakakta odaklanmış veya oksipital alanda baş ağrısıdır.Ağrı krizinde temporal arter şişkin kıvrımlı elle takip edile bilir görüntüdedir.Buna bağlı semptomlar görme bozuklukları,ateş,artralji,miyalji
şeklinde kendini gözterir.Tedavide kortikosteroid kullanılır.
TRİGEMİNEL NEVRALJİ
Sıklıkla sebebi belli olmayan bir sendromdur.Nevrus tirigemunusun su bası yapan vasküler halkalarla birlikte olabilir.Şimşek vari hızlı şiddetli yüz ağrısı yine öz kıyımı düşündürecek kısımdadır.Tedavi şekillerindede karbamazepin, baklofen ve cerrahi girişimi içerir.