MADENCİ AİLELERİ, MAHKEME BAŞKANININ TAYİNİ ÇIKMASINA TEPKİ GÖSTERDİ

Madenci aileleri, mahkeme başkanının tayini çıkmasına tepki gösterdi
Akhisar Haber Ajansı-AHA

HSYK yaz kararnamesi ile tayini çıkan Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı ve Soma Davası mahkeme başkanı Aytaç Ballı’nın tayini çıkmasına karşı çıkan madenci aileleri mahkeme salonunda davanın kararını bu heyetin vermesini istedi. 

Saat 09.30’da Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Duruşma Salonunda mahkeme başkanı Aytaç Ballı ve heyetinin önderliğinde başladı.

Davaya tutuklu sanıklardan Soma Kömür İşletmeleri AŞ. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Doğru, İşletme Müdürü Akın Çelik, Teknik Müdür İsmail Adalı, Teknik Nezaretçi Ertan Ersoy ve Emniyet Teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik ve tutuksuz yargılanan 45 kişi katıldı.

Duruşma öncesinde aileler son Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) kararıyla mahkeme heyetinin başka illere atanmasına tepki gösterdi. Mağdur aileler ile avukatları, mahkeme heyetinin görevlerinde kalması için dilekçeyle başvuruda bulundu. Gergin geçen duruşma sonrasında açıklama yapan CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, mahkeme heyetinin yerinde kalmasını istedi. Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu da, heyetin değiştirilmesinin adaletin intiharı olacağını belirterek bu nedenle HSK'nın bu karardan dönmesini istedi.

Soma'da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen faciada, 301 madencinin yaşamını yitirmesi ardından başlatılan adli soruşturmada, haklarında, 'Olası kastla öldürme', 'Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma', 'Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama' suçlarından 301 kez, 2 yıldan 25 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açılan toplam 51 sanığın yargılanmasına, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden başlandı. Duruşma öncesinde, Gar önünden yargılamanın yapılacağı kültür merkezinin yakınına kadar sivil toplum kuruluşu üyeleriyle yürüyen Somalı işçilerin aileleri, davanın sonuna kadar takipçisi olacaklarını söyledi. CHP Grup Başkanı Vekili Özgür Özel, CHP Manisa Milletvekili Tur Yıldız Biçer'in de destek verdiği aileler, mahkeme heyetinin değiştirilmesine de tepki gösterdi.

MADENCİ YAKININDAN "BEN SİZE GÜVENDİM HAKİM BEY"

Yoklamayla başlayan duruşmada, mahkeme heyetinin değiştirilmesinin gerginliği yaşandı. Son duruşmadan bu yana mahkeme dosyasına konulan belgelerin okunmasından sonra mütaalası sorulan Cumhuriyet Savcısı Süleyman Topan, göreve yeni atandığından, 300 klasörden oluşan dosyayı inceleyemediğini belirterek, bu nedenle süre istediğini mahkeme heyetine bildirdi. Savcı Topan ayrıca sanıkların tutukluluk hallerinin devamını talep etti. Ardından söz alan mağdur ailelerin avukatları da, mahkeme heyetinin değiştirilmesi kararını eleştirdi. Dosyaya hakim olan heyetin kararı vermesi gerektiğini savundu. Avukatlar, mahkeme heyetinin değiştirilmesi durumunda ise mücadelelerine aynen devam edeceklerini, adil yargılamanın yapılması içini her yolu deneyeceklerini söyledi.

CAN GÜRKAN'A AİLELER TEPKİ GÖSTERDİ

Tutuklu sanıklardan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, duruşma savcısının değişmesinden dolayı dosyaya yönelik özet bilgi vermek istediğini söyledi. Duruşma salonunda bulunan aileler, Can Gürkan'a tepki gösterdi. Yerinden kalkan madenci çocuklarından birisi, "Hakim bey benim babam öldü. Ben size güvendim. Sizi de aldılar. Gitmeyin" sözleriyle gözyaşı döktü. Hakaret ve baskı altında savunma yapmaya çalıştıklarını ifade eden Can Gürkan ise, "Yargılama yalan bir iddianameyle başladı. Kömür yangını çıkmadı. İddianame ne diyorsa sonradan gerçek çıkmadı. Ortada olmayan iddialar vardı. Bütün yalanlarını burada bir bir sorguladık. Günlerdir adalet yürüyüşü yapılıyor. 'Tutuklu yargılama ağırdır' deniyor. Burada tutuklama istiyorlar. Biz sadece maddi gerçeğin ortaya çıkmasını istedik. Maddi gerçekten bu kadar uzak bir iddianame olursa, yargılamaya ne gerek vardı? Bizi baştan cezalandırsalardı" dedi.

Can Gürkan'ın savunmasında sık sık bilirkişi raporunu eleştirip elektrik mühendisinin anlatımına göre raporun yayımlandığını söylemesi üzerine araya giren Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı, "Raporu elektrik mühendisi tek başına hazırlamadı" yanıtını verdi. Can Gürkan, tutukluluk durumlarının da artık infaza dönüştüğünü dile getirdi.

Duruşmada söz alan diğer tutuklu sanıklar da, tutuksuz yargılanmayı talep etti. Ayrıca tutuklu sanıklardan İsmail Adalı, yeni bir bilirkişi araştırması istedi. Duruşmada Can Gürkan'ın avukatı Kadir Çekin söz aldığı sırada, acılı ailelerin tepkisi daha da büyüdü. Bazı mağdur yakınları baygınlık geçirdi. Müdahalelere rağmen ailelerin tepkilerinin dinmemesi üzerine Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı, duruşmaya ara verdi.

HERKESİ TEPKİ VERMEYE DAVET ETTİ

Yaşanan bu gelişmelerden sonra duruşma salonu önünde basın açıklaması yapıldı. Mağdur ailelerin avukatlarından Can Atalay, "Türkiye'de ataletsizlik ne boyuta geldi buraya bakılsın. Mahkeme salonlarında hakimler tehdit edildi. Bu kadar haksızlık karşısında, taş olunsa çatlanır. Biz her zaman bu hakimlerin vereceği kararlara kefil olmadığımızı söyledik. Ama sanıkları, mağdurları aileleri tanıkları onlar dinledi, madeni onlar inceledi. Bu heyetin karar vermesi gerekir" dedi.

Dava saat 11.30’da tekrar 13.30’da toplanmak üzere 2 saatlik ara verildi. Verilen bu aranın ardından duruşmaya katılan müdahil avukatlardan Seçil Ege okudu. Mahkeme salonu önünde hayatını kaybeden madenci ailelerinin katılımı ile yapılan basın açıklamasında Avukat Seçil Ege, “mahkeme Nisan 2015’den beri devam etmektedir. İş cinayetinden sorumlu şirketin üst düzey yöneticilerinin halen tutuklu olarak yargılandığı dava kapsamında bugüne kadar yaklaşık 70 celse yapıldı, vefat eden işçilerin ailelerinden binlerce madenci yakını, yüzlerce tanık dinlendi. Yüzlerce klasörden oluşan dosya karar aşamasına gelmişken, 2017 yaz kararnamesiyle mahkeme başkanı ve kıdemli üyesi tayin yoluyla davadaki görevlerinden el çektirilip, başkaca illere atandılar. Davanın görüldüğü mahkemeye, 11 maden işçisinin öldüğü başka bir iş cinayetinden sorumlu şirket yöneticilerini, 91 bin lira ceza karşılığında aklayan, yeni bir başkan atandı.

Esasen, Soma Davası, bu tayin işleminden önce de, son üç celsedir savcının esas hakkındaki mütalaasını bekliyordu. Dosya kapsamındaki bütün yargılama işlemleri tamamlanmış, dosya karar safhasına gelmişken savcının mütalaa vermemesi ve bu yolla dosyanın karara bağlanmasının gecikmesi, davayı takip eden aileler ve hukukçularda “Dava sürüncemede mi bırakılmak isteniyor?” sorusuna neden olmuştu. Hele, son duruşmada mütalaanın bu kez, tutuklu sanık vekillerinin Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptıkları ve “Soma İş Kazası’nın terör örgütü FETÖ tarafından gerçekleştirildiği” yönündeki gayri ciddi ve sanıkların üzerlerindeki kusur ve sorumluluğu gizlemeye yönelik suç duyurusunun akıbetinin beklenmesi talebiyle verilmemesi, aileler ve hukukçuların kaygılarını ciddi olarak artırmıştı.

  Dosya kapsamındaki delillere, meclis araştırma komisyonu raporuna, başta SGK ve Çalışma Bakanlığı olmak üzere onlarca resmi kurumun hazırladığı raporlara, yine onlarca sendika, meslek örgütü ve kitle örgütünün saptamalarına ve nihayet biri soruşturma ve biri de yargılama safhasında alınan iki rapora göre Soma Katliamı’dır gerçekleşmesinde asli sorumlulukları olan bir kısım sanık hakkında karar verilmesinin böylesi bir nedenle ve “mütala verilmeme” yoluyla ertelenmesi, sorumlu maden şirketinin dosyayla ilgili yanıltma, geciktirme ve hedef saptırma taktiklerinin ciddiye alınması ve: sonuç vermesi anlamına geliyordu.

  Son üç celsedir mütalasını geciktiren savcı, geçtiğimiz aylarda tayin yoluyla Aydın’a atanınca, 11 Temmuz’daki duruşmanın, atanacak yeni savcının da incelemesi ve dosya hakkında bilgi sahibi olması gerekçesiyle birkaç celse daha uzatılacağı endişesiyle bekliyorduk ki, duruşmaya sayılı günler kala bu kez mahkeme heyeti, hemen bütünüyle değiştirildi. Böylece Soma Davası’nı başından beri takip eden bir tek hakim dahi kalmamış oldu.

  Mahkeme başkanı ve kıdemli üyenin davadan el çektirilmesi, bir yanıyla, Soma Davasının son safhasında yaşanan ve yukarıda aktarılan gelişmelerin bir devamıdır.

  Çünkü;

  -Bu tayin, tamamlanan bir dosyada, bir kısım sanığın, kararın geciktirilmesi, soruşturma makamlarının yanıltılması ve hedef saptırılması yönündeki çabalarının bir sonucudur.

  -Mahkeme başkanı ve üyesinin davadan tayin yoluyla el çektirilmesi, dosya tamamlanmış olmasına karşın esas hakkındaki savcılık mütalaasını son üç celsedir geciktiren irade ve etkinin bir devamı ve sonucudur.

  -Bu tayin, dosyadaki kanıtların tüm açıklığına ve belirliliğine karşın, Soma katliamındaki sorumluluklarını, soyut, gayrı ciddi ve gayri ahlaki bir biçimde gizlemeye çalışan kamu görevlilerinin, devlet yetkililerinin ve şirket yöneticilerinin etkilerinin bir sonucudur.

  Ülkemizde yargılama makamlarının bağımsızlığı ve tarafsızlığı yok edilmiştir. Bu, Soma davası açısından, dav el çektirilen heyet de dahi) olmak üzere, tüm yargılama süreleri açısından da geçerlidir. Ancak, davanın son aşamasında, katliamdan sorumlu sanıkların yargılamadaki genel eğilim ve tercihleri doğrultusunda, yüzlerce klasörden oluşan ve tarihimizin en büyük iş cinayeti davasından, mevcut heyetin el çektirilmesinin özel bir anlamı vardır.

  Mahkeme heyetinin değiştirilmesi,

  -Yüzlerce klasörden oluşan dava dosyasından habersiz, olayla ilgili bilgi sahibi olmayan ve dosyanın boyutu dikkate alındığında bundan sonra da bilmesi beklenmeyecek, bunun da ötesinde, daha önce verdiği kararla onlarca maden işçisinin yaşamını parayla ölçmeye ve parayla cezalandırmaya eğilimli hakimlerin dosyaya atanması,

  -Yeni atamalarla, dosyanın bu kez aceleyle ve dosya kapsamındaki deliller değerlendirilmeden sonuçlandırılması ve sonuç olarak sorumlu/tutuklu sanıkların mümkün olan az miktarlı cezalarla aklanması ve serbest bırakılması,

  -Katliamdan sorumlu şirket yöneticilerinin, yargıçların tayininde ve belirlenmesinde yetkili devlet ve bürokrasi makamlarında söz sahibi edilmesi ve sermaye ile iktidarın yeniden ortaklaşması.

  - Böylece davada yargılanan sorumlu sanıkların en ü biçimde cezalandırılmasının yanında, devlet ve kamu görevlilerinin de sorumluluğunun: ve yargılanması ihtimalinin de tümüyle ortadan kaldırılması,

  ANLAMINA GELMEKTEDİR

  Maden işçilerinin aileleri ve davayı takip eden hukukçular, davanın son safhasındaki bu son oyunun ne anlama geldiğini bilecek ve anlayacak deneyim ve birikime sahiptirler. Soma Davası’nın başından bu yana olduğu gibi, bugün de “adalet” özlem ve taleplerinden hiçbir biçimde taviz vermeyecekler, öldürülen babalarının, eşlerinin ve evlatlarının davasına, sonuna kadar sahip çıkacaklardır. Soma’nın hakkı, hukuku ve adaletine, acının ve davanın gerçek sahiplerinin çabalarıyla, mutlaka ulaşılacaktır.

  Türkiye’nin dört bir yanında adaletsizlikten ağlayan anaların feryatlarını duymak zorunda kalmış bir milletvekili olarak konuştuğunu ifade eden CHP Genel Başkan Vekili Manisa Milletvekili Özgür Özel, “Afşin Elbistan’da analar var, 9 ana şöyle ağlıyor, evlatlarımızın kemiklerini verin, başında ağlayacağımız bir mezarımız olsun. O mahkemenin hakimi neredeyse ölenleri suçlu buldu, verilen cezaları paraya çevirdi, insanlar hala evlatlarının kemiklerini beklerken para cezasını verdi geçti. Şimdi buraya mahkeme başkanı olarak atanıyor. Şimdi bütün Türkiye’ye çağrı yapmıyoruz, Soma için yalvarıyoruz, 25 gün adım adım, metre metre, adalet yürüyüşünden buraya gelmiş ve 2 buçuk milyon kişi ile adalet için yürümüş birisi olarak burada hak ve hukuk için bütün Türkiye’ye yalvarıyoruz. Bu karar değişebilir, şimdiki hakim bu mahkeme bitene kadar görevine devam edebilir. Bu konuda herkes sesini yükseltsin, talebini yükseltsin. Bu hakimin vereceği karara aileler razıyız diyor. Çocuklar ise babam yerine seni koydum hakim bey, sen benim hakkımı yedirmezsin diyor. Ama öbür tarafta reddi hakim yapan yani bu hakimi istemiyoruz diyenlerin hakimin gözünün içine baka baka yine bugün tekrarladı seni en üst makamlara şikayet ettim, keser döner sap döner diyen savunmanın avukatları bugün Türkiye’nin getirdiği nokta şudur. O en üst makamla inkar etmedi, Recep Tayyip Erdoğan olduğunu söyledi ve inkar etmedi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakimi şikayet edip değiştirenler bugün amaçlarına ulaştılar” dedi.

  CHP Manisa Milletvekili Tur Yıldız Biçer ise yaptığı açıklamada adalet mekanizmasının bittiğini, adalet mekanizmasının çürüdüğünü, hukukun üstünlüğünün bittiğini ve yargının da bağımsızlığının tamamen ortadan kaldığını ifade ederek savunma heyeti hakimi tehdit ederek mahkemeden aldırıldığını iddia etti.

  Son olarak mahkemeyi izleyen Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu, “Ben hem Türkiye Barolar Birliği başkanı olarak hem de bütün hayatımı ceza yargılaması üzerine adamış bir ceza hukukçusu olarak konuşuyorum. 65 celsede devam eden bir dava 65 celsede, 56  sanığın defalarca hayat dinlemiş, 100 üstünde tanığı dinlemiş, 500 üstünde katılan dinlemiş, 300 klasörü tek tek incelemiş, madene inmiş, keşif yapmış ve maden keşif yapıldıktan sonra iade edilmiş. Dolayısıyla bir daha keşif yapılacak hal kalmamış. Bu heyet karar verilmesine artık saatler kala değiştirilmesi hiçbir hukuk ilkesine iza edilemez. Ben burada 2 şey gördüm; birincisine çok sevindim, diğerine kahroldum.

  Bakın bu kadar adaletsizliğe hukuka güvenin dibe vurmasına rağmen bu insanlar bu içerdeki heyete güvenmiş.

  Diyorlar ki ne verilecekse karar ne olacaksa bu heyet versin diyorlar. Bu Türk yargısı için çıkış noktası olabilir. Bu Türk yargısının sarılacağı bir şeydir. Çünkü Türk yargısı Türk vatandaşına bu duruşmada güven vermiş. HSK’nın bu güvenden memnuniyet duyması ve ne kadar güzel demesi lazımken karar verilmek üzereyken heyeti tamamen değiştirilmesi gerçekten adaletin intiharıdır. Ben bunun bir yanlışlıkla olduğuna inanmak istiyorum ve HSK’nın bu atamayı Türk vatandaşların yargıya duyduğu talebi dikkate alarak geri çekmesini istiyorum. Bu HSK içinde imtihandır, yanlışı görüp yanlıştan dönmek erdemdir. Bu erdemi HSK Türk yargısı adına göstereceğine hala inanmak istiyoruz. Manisa Barosuna da teşekkür etmek istiyorum.

  İlk günden beri, ilk geceden beri biz bu işin peşindeyiz bu davayı bu soruşturmayı takip ediyoruz. Hastanede mağdurlar ocaktan çıkarılırken ordaydık. Hiç bırakmadık, mağdurlarla aile gibi olduk onarlın acısını bir tek şey dindirebilir bu mahkemeden adaletin çıkması bu mahkemeye güvenmişler bu mahkemenin kararını bu hakimlerin vermesini talep ediyorlar. Biz yarın heyetin yerinde kalması için bir müracaat da bulunacağız. Zaten mağdur ailelerin yaklaşık 100 bir dilekçeyle hakimlerin kalmasının talep etti bizde yarın itibariyle talep ediyoruz” dedi.

  Dava Hakkında

  Manisa'nın Soma ilçesi Eynez mevkisinde Soma Kömür İşletmeleri AŞ tarafından işletilen ocakta 13 Mayıs 2014'te çıkan yangında, galerilerin dumanla dolması sonucu 301 madenci yaşamını yitirmiş, 162 işçi kurtarılmıştı.

  Açılan davada tutuklu 6 sanık ile tutuksuz yargılanan vardiya amirlerinin "olası kasıtla öldürme" suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıl, "neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama" suçundan da 162 kez 2 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları isteniyor.

  Tutuksuz 38 sanık hakkında ise "taksirle birden fazla kişinin ölümüyle birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istenirken, bunlardan 25'i hakkında da bu suçları "bilinçli taksirle" işledikleri iddiasıyla aynı aralıktaki cezanın üçte birden yarısına kadar artırılarak uygulanması talep ediliyor.

  Akhisar Cumhuriyet Başsavcılığının şirketlerin sahibi Alp Gürkan ile yöneticileri hakkında "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçlarından açtığı dava da ocak ayında ana davayla birleştirilmişti.