SATRANÇ DAHİSİ BÜYÜK USTA SUAT ATALIK

Suat Atalık'ın yaşam öyküsünü ve onun en iyi 101 partisinin anlatıldığı ve yazar Lütfi Can Üstel'in kaleme aldığı “ Satranç Dahisi Büyük usta/ Suat Atalık” çıktı.
Bizim Kitaplar yayın evininden yayımlanan kitap 323 sayfa ve hediyesi sadece 30 Türk lirasıdır.
Yayınevinin notu ise şöyle:
Bugüne kadar Türkiye'de yayımlanmış olan satranç kitapları genelde ya çeviri ya da derlemeydi." Satranç Dahisi Büyük Usta Suat Atalık" ise alanının en özgün çalışmalarından biri, Kitapta, ülkemizin yıllardan beri dünya satranç arenasındaki tek ismi "Büyük Usta Suat Atalık", yazar Lütfi Can Üstel'le birlikte, okuru satrancın gizemli dünyasında gezdiriyor. Büyük bir ustadan satranç öğrenmenin zevkini tadarken, hem Suat Atalık'ın yaşam öyküsünü hem de onun en iyi 101 partisini öğreniyorsunuz.

Keyifle okuyalım derim.
Kitap ilanının TSF ana sayfasından duyurulması hoşuma gitti. (1)

Kitap elime geçer geçmez merak ettiğim 'şeyleri' kitap da arayacağım.

1.Kitabın ismi neden bu?
2. neden 101 oyun?
3. Kitap kapağında Atalık'ın arkasında Atatürk fotosunun olması rastlantı mı? Bilinçli tercih mi?
4. Düşündüğü pozisyon taşları nın diagramı.. neden beyaz. Acaba informatöre çıkan o şahane oyun mu, Sax'ın perişan olduğu.

Bu arada bizim coğrafya da bazılarının pek de sevmediği o güzel saat markasını kapağa koymayı tercih etmesi beni duygulandıran önemli bir detay…

GM ler bu saat markasını tercih eder mi demek istiyor?
Yoksa endirekt reklam mı?

Bunların hepsini kitap elimize geçince kitapta arayacağız..

Atalık ailesi ile geçen yıl TSF disiplin kurulu başkanı Vehbi Başaran'ın davetlisi olarak geçen yıl Akhisar'a gelmişlerdi. Belediye başkanı Salih Hızlı ve Kaymakam Mustafa Çek'e ziyaretlerde bulunmuş idi. Akhisar Kolejinde panel sonrası simultane resitali vermiş, hepimizi yenmişti.

 Ben Suat Atalık Hem Türkiye de hem de dünyada satranç dahisi olduğuna inananlardanım..

Dünya da çok az dahi dışında hiçbir dahiye çağdaşları gereken saygıyı göstermemişlerdir. Ya horlanmışlardır, ya da en sade anlatımla yadırganmışlardır.

1. Türkiye de 1994 de onun kendi çabaları ile aldığı GM ünvanına onca desteğe rağmen aradan 14 yıl sonra biraz biraz yaklaşabilenler oldu.
2. Onun şartları ile dünyada kaç kişi satrançta dünya satrancında bu kadar yükselebildi?

GM Atalık, yazılımların, enformasyonun anında herkese ulaşamadığı bir dönemde GM olmuştur. Şimdi bizlerin bir tıklanmayla ulaşabildiği oyunlara o kimbilir ne kadar zaman harcıyarak ulaşıyordu. GM Atalık günümüz satrancında çocuk olsaydı ve şimdiki çoçuk yıldızlarımıza sağlanan her türlü destek kendisine sunulsaydı bence dünya şampiyonu bile olurdu!!! Hani verilmese bile o kendi çabasıyla belki top 50 den yukarıda bir yerde olurdu.

Bu haliyle bile dünyada ilk 100 e giremedi mi, girdi!

Bu yüzden iddiam çok da abartı değildir.

Suat Atalık kendisinin Nasıl GM olduğunu şöyle anlatıyor:

“Suat Atalık çalışarak ve kimseden yardım almayarak büyükusta oldu. “ (2)

Zaman zaman Atalık Türk satrancına ne verdi ne vermedi tartışması çıkıyor, bu konuda O'na daha önce bu soru sorulmuş idi:

2003 yılında bu soruya böyle cevap vermiştir: “Türk satrancı kavramını ben yarattım. Benden evvel ve sonra uluslararası arenada Türk ismi duyulmuyor. Büyükustası olmayan, ciddi bir open ya da GM turnuvası kazanamayacak derecede zayıf, yeteneksiz tembel oyuncuların olduğu bir yerde satranç var denemez. Benim yarattığım ya da kazandığım turnuvalar Türk adıyla associer ediliyordu. Şimdi ise Bosna adına ediliyor. Satrancın Türkiye'deki ben gittikten sonraki durumuysa, Suat Soylu'nun Independence day turnuvası, Adnan Şendur'un aslında olmayan Moskova ve 2 kişinin çekildiği First Saturday Turnuvası, Olimpiyat takımını tersden dizmek gibi Can Arduman'ın büyük başarıları üstüne kurulu. Az kalsın üçer dörder normla IM olmayı 2290 ratingle bekleyen iki dehayı unutuyordum.” (3) 2009 da ki cevabı ne olur bilmiyorum. Ama kanımca çok da değişen bir şey yok. Gerekçeleri ne olursa olsun GM Atalık milli Takımdan alındı..

 “kendi içimizden birisi daha iyi bir şeyler yaptığında, bir başarı elde ettiğinde “aman şimdi rahatımız kaçacak bir de bununla mı uğraşacağız” diye var olan “vasatı” koruma endişesi içinde farklı olanı, yeni olanı ve bizden daha başarılı olanı sistemin dışına çıkarmaya, atmaya çalışıyoruz.” (4) Murat Kul ile olan röportajından.

GM olmak artık kolaylaştı mı hakkında:

 “GM unvanını almak belki daha sıkı koşullara bağlanabilir. Şu anda 1100 civarında GM var. Bence bu sayı çok fazla. Düşünsenize ben ilk GM normumu 1988'de almıştım. GM olana kadar aradan tam beş yıl geçmiş. Oysa şimdi bazı isimlerin çok kolay GM olduğunu görüyoruz. İşte Rus,  Afromeev. Neredeyse tüm normlarını tek bir Rus kentindeki turnuvadan almış. Üstelik ilk yüz içinde. Oyunlarına bakıyorum bu dereceyi yapacak kadar güçlü değil. Demek ki başka bir şeyler var diye düşünüyor insan.” (5)

GM olma yaşı küçülüyor hakkında:

“yaş giderek küçülüyor. Karjakin, Magnus Carlsen, Parimarjan Negi gibi isimler çocuk yaşta GM oldular. Bu isimlerle mücadele edebilmek benim yaşımdakiler için giderek zorlaşıyor. Daha çok çalışmak daha çok fiziksel hazırlık gerekiyor. GM olabilmek için artık üst sınır 20 - 25'e çekilmiş durumda. Ya 25 yada daha küçük yaşta GM oluyorsunuz yada artık sizin için çok geç oluyor. Bence Türkiye olarak biz de bundan ders çıkarmalıyız. Genç yeteneklerimizi, sporcularımızı bir sistem içinde düşünmeliyiz. 15 Yaşına kadar 2300'lük bir kuvvet derecesini, 20'sine kadar 2500 ve üstünü hedefleyen bir sistem oluşturmalıyız. Önemli olan kurduğunuz sistem ve bu sistemin beraberinde getireceği bireysel başarılar.” (6)

Her dahide ulaşılması güç hayal vardır.GM Atalık'ın hayali de kendi ağzından şudur:

“Her gece Dünya şampiyonluğu hayaliyle yatıyor sabah Suat Atalık olarak uyanıyorum.” (7)

Var mı böyle hayali olan?

Suat Atalık, ilk ve tek Türk satranç büyük ustasıdır. Bu unvanını Türk vatandaşlığına geçtikten sonra GM Gurevich ile paylaşmak zorunda kalsa da teorik olarak ben hala ona ilk ve tek GM sidir diyorum. Gurevich Türk vatandaşı olması beni sevindirmiştir. Ama Türk olduğunda zaten GM idi.

GM Atalık ın başarı öyküsüne kısaca göz atalım:

Atalık, 1964 yılında İstanbul'da doğdu. Satranca 1972 yılında başladı. Galatasaray Lisesi ve Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji bölümünü bitirdi.

1977-84 yılları arasında tüm yaş gruplarında Türkiye Şampiyonu oldu.

1983'teki Balkan Gençler Şampiyonluğu'nun ardından

1986'da FIDE Ustası (FM)

1988'de Selanik Olimpiyatları 3.sü olduktan sonra 1988'de Uluslararası usta (IM) ve

1994'te satrançtaki en büyük derece olan Büyük Usta (GM) unvanlarını aldı.

 1996 yılında Pekin'de büyük ustaların katıldığı Açık Turnuva'da hiç yenilgi almadan birinci oldu.   
Bu güne kadar kaç tane open turnuva kazandı bileniniz var mı? Başka bu düzeyde hangi Türk satranççısı başardı?GM Atalık bu başarıları elde ederken kim ne kadar onun yanında oldu? Bu başarılarda şu kadar katkım vardır acizane diyecek kaç kişi çıkacaktır acaba?

Sorun GM Atalık ta mı? Yoksa vasatı aşmayalım, koruyalım mantığında mı?

'Satranç dahimize' buradan saygı sunuyorum. Çünkü O bunu fazlasıyla hak edenlerden
Sevmeyebilirsiniz, ama hak ettiği saygıyı lütfen O'ndan esirgemeyelim.

Kaynakça:

(1) http://www.tsf.org.tr/haber-arsivi/48-guencel-haberler-2/2142-satranc-dahisi-suat-atalik

(2-3) http://www.satrancokulu.com/component/content/article/3-roportajlar/215-ataltsatranc-kendi-hakk.html

(4-5-6-7) http://www.tsf.org.tr/kaynaklar/soeyleiler/678-bueyuek-usta-suat-atalk-hepsini-kskanyorum