Şehirleşmenin ve nüfusun giderek arttığı günümüz şartları, apartman hayatını ve toplu yaşamı beraberinde getirmektedir. Bunun bir sonucu olarak da ortak kullanım alanlarının oluşması ve komşuluk hak ve sorumlulukları hususları gündeme gelmektedir. Şehirleşme oranının yüksek olduğu böyle yerlerde, apartman veya site içerisinde evcil hayvan besleme konusunda bireyler arasında uyuşmazlıklar meydana gelmekte, tarafların hak ve yükümlülüklerini bilmemesinden kaynaklanan bazı mağduriyetler yaşanabilmektedir. Bu yazımızda gerek apartman sakinleri gerekse evcil hayvan sahipleri açısından ne gibi hakların ve sınırların olduğu konusuna değinmeye çalışacağız.
Öncelikle belirtmeliyim ki hukukumuzda her hak, bir başkasının özgürlük alanına tecavüz ettiği noktayla sınırlıdır. Medeni Kanunumuz komşuluk haklarındaki sınırı 737. Maddesi’nde “- Herkes, taşınmaz mülkiyetinden doğan yetkileri kullanırken ve özellikle işletme faaliyetini sürdürürken, komşularını olumsuz şekilde etkileyecek taşkınlıktan kaçınmakla yükümlüdür. Özellikle, taşınmazın durumuna, niteliğine ve yerel âdete göre komşular arasında hoş görülebilecek dereceyi aşan duman, buğu, kurum, toz, koku çıkartarak, gürültü veya sarsıntı yaparak rahatsızlık vermek yasaktır.” demek suretiyle çizmiştir.
Toplu yaşanılan bir alanda evcil hayvan beslenip beslenemeyeceği hususu, söz konusu apartmanın ya da sitenin Yönetim Planı’na bakılarak anlaşılacaktır. Tüm sakinlerce imzalanan bu yönetim planında evcil hayvan beslenemeyeceğine dair bir hüküm mevcutsa buna uyulmak zorundadır. Dolayısıyla hayvan sahipleri daha sonradan mağduriyet yaşamamak adına, yerleşecekleri yere karar verirken bu hususa dikkat etmelidir. Ancak yönetim planında bu yönde bir hüküm bulunması ihtimalinde dahi apartman/site sakinleri veya yönetim kurulu kararı ile hayvanın evden uzaklaştırılması, tahliyesine karar verilmesi mümkün değildir. Hayvandan rahatsızlık duyan apartman sakinleri veya komşular yönetim planına aykırılıktan tahliye davası açmak suretiyle söz konusu hayvanın tahliyesini isteyebilecektir. Mahkeme kararı olmaksızın alınan bireysel ya da toplu kararlar hukuki bağlamda bir şey ifade etmeyeceği gibi başka bir komşuluk hakkı ihlaline sebebiyet verebilir. Tahliye gerçekleştirilirken Hayvanları Koruma Kanunu hükümlerine bağlı kalınmak zorundadır.
Yönetim planında evcil hayvan beslenemeyeceğine dair bir hüküm bulunmuyorsa belirlenen sınırları aşmamak şartıyla evde hayvan beslenmesi mümkündür. Bu sınırlar Medeni Kanunumuzda geçen komşuluk hak ve yükümlülükleri, Kat Mülkiyeti Kanunu 18. Maddesinde “Kat malikleri, gerek bağımsız bölümlerini, gerek eklentileri ve ortak yerleri kullanırken doğruluk kaidelerine uymak, özellikle birbirini rahatsız etmemek, birbirinin haklarını çiğnememek ve yönetim planı hükümlerine uymakla, karşılıklı olarak yükümlüdürler.” demek suretiyle pekiştirmiştir. Evcil hayvandan herhangi bir sakinin kişisel sebeplerle dahi olsa şikayetçi olması durumunda yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu gürültü sınırlarının aşılıp aşılmadığı, katlanılabilir derecede olup olmadığı mahkemece takdir edilecektir. Bunun sonucuna göre rahatsızlık duyan kişi veya kişiler dava yolu ile tahliye talep edebilirler. Bu sebeple açılacak tahliye davasında Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Son olarak belirtmeliyim ki, apartman önündeki kaldırımlarda, sokakta yahut bahçede sahipsiz hayvanların su ve gıdasının temin edilmesi suretiyle bakılması bu kapsamda değerlendirilemez. Dolayısıyla çevre kirliliği sınırları saklı kalmakla birlikte bu yolla hayvan beslemekte herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Aksine sokak hayvanlarının beslenmesini şahsi sebeplerle engellemek hayvan hakları hükümlerine aykırılık teşkil edeceğinden doğru bir davranış olmayacaktır.
Yeni yazılarda buluşmak üzere, güzel bir hafta geçirmeniz dileğiyle…
Av. Tuğba GERÇİN ÇIĞ
İletişim: av.tugbacig@gmail.com
