Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Şartları Nelerdir?
Günlük hayatta gerçekleştirdiğimiz işler/işlemler sebebiyle en çok muhatap kaldığımız hukuk dalı şüphesiz Tüketici Hukuku’dur. Market alışverişinden bankada kredi kullanımına, kargo gönderiminden fatura ödeme ve internet siparişlerine kadar aklınıza gelebilecek birçok konuda tüketici sıfatıyla işlem yapmaktayız. Vatandaşların bu denli iç içe olduğu bir hukuki konuda bilinçli, hak ve sorumluluklarının farkında olması, muhtemel sorunların çözümü konusunda önem arz etmektedir. Aksi taktirde kişiler üzerinden elde edilecek haksız kazançlar veya telafi edilmeyen mağduriyetler söz konusu olabilecektir.
Sanılanın aksine Tüketici Hukuku kapsam olarak, satın alınmış ve bozuk ya da hasarlı çıkan bir malın iadesini sağlamaktan ibaret değildir. Bu noktada birincil ve en önemli husus kimlerin tüketici; hangi işlemlerin tüketici işlemi olarak kabul edileceğinin, diğer bir deyişle Tüketici Hukukuna tabi olacağının belirlenmesidir.
Yürürlükte bulunan 6502 sayılı kanuna göre, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiye tüketici; Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işleme tüketici işlemi adı verilmektedir. Tanımdan anlaşılacağı üzere ticari amaç gütmeyen ve söz konusu işlemi mesleki faaliyet olarak gerçekleştirmeyen kişiler, tüketici olarak adlandırılarak kanunun sunmuş olduğu hak ve imkanlardan yararlanabilecektir. Keza, mal veya hizmet satın almanın tüketici işlemi kapsamında olduğu anlaşılmaktadır. O halde, kargo şirketi aracılığıyla gönderdiğiniz paketin hasarlı ulaşması, emlakçı ile yapacağınız bir işlemin aranızdaki sözleşme şartlarından farklı gerçekleştirilmesi, bankanın güvenlik zafiyeti sonucu hesabınızın ele geçirilmesi, tarafınıza bilginiz haricinde kredi kartı ücreti yansıtılması, tatil firmaları veya devre mülk yüklenicileri ile yaşanacak hukuki uyuşmazlıklar gibi örneklerini çoğaltabileceğimiz birçok husus tüketici işlemi olarak değerlendirilebilecektir. Aynı şekilde, tüketici sıfatına sahip bir tüzel kişiliğin satın aldığı mal ya da hizmetin ayıplı çıkması ihtimalinde dahi heyete başvuru imkanı bulunmaktadır.
Tüketici Hukuku kapsamında yer alan bir uyuşmazlıkla muhatap kalınması halinde, dava yoluyla hakların kullanılması ve taleplerin ileri sürülmesi söz konusu olacaktır. Ancak belli şartları taşıması halinde, söz konusu problemin daha kısa süreli ve maliyetsiz şekilde çözüme kavuşması mümkündür. İllerde valilik, ilçelerde ise kaymakamlık bünyesinde yer alan Tüketici Hakem Heyetlerine yapılacak bir başvuru ile aynı sonuç elde edilebilecektir. Üstelik heyete yapılacak olan bu başvuru e-devlet kapısı üzerinden form doldurularak gerekli eklerin yüklenmesi yoluyla da gerçekleştirilebilir. Ancak Tüketici Hakem Heyeti’ne şikayet yolu parasal sınıra tabi tutulmuştur. Bu sınır 2021 yılı için:
“- Büyükşehir statüsünde olan illerde değeri 7 bin 550 liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetleri,
- Büyükşehir statüsünde olan illerde değeri 7 bin 550 ile 11 bin 330 lira arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetleri,
- Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde ve bağlı ilçelerde değeri 11 bin 330 liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetleri görevli olacak.” şeklinde belirlenmiştir.
Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuruda bulunmak dava hakkının kaybı sonucunu doğurmaz, söz konusu şikayetin heyetçe reddedilmesi halinde Tüketici Mahkemesi nezdinde itiraz ile dava yoluna gidilebilecektir. Başvurusu ücretsiz olarak gerçekleştirilen Tüketici Hakem Heyeti, geçmiş 1 yıl içerisinde meydana gelmiş uyuşmazlıkların çözümü konusunda inceleme yapabilmektedir. Yapılan başvurular ise ortalama 3-6 ay gibi bir sürede sonuçlandırılmaktadır. Elbette başvurunun içeriği ve gerekli delillerle desteklenmesi, heyetin vereceği karar hususunda önem arz etmektedir. Dolayısıyla şikayet ve devamındaki dava sürecinin bir avukat vasıtasıyla gerçekleştirilmesi tüketici yararına olacaktır. Sonuç olarak, izah etmeye çalıştığımız şartları taşıyan her gerçek ya da tüzel kişi Hakem Heyeti’ne başvuru yapabilecektir.
Yeni yazılarda görüşmek üzere, yeni yılın sevdiklerimizle beraber huzurlu ve sağlıklı geçmesi dileğiyle…
İletişim: av.tugbacig@gmail.com
