TÜS-KOOPBİR’in Antalya’da Düzenlediği Sempozyum Sona Erdi

TÜS-KOOPBİR’in Antalya’da Düzenlediği Sempozyum Sona Erdi
Antalya Kenan MOLLA

Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliğinin Antalya’da  düzenlediği, 3 gün süren “Küresel Isınma ve Kuraklıkta Mücadelede Su Kullanıcı Örgütleri ve Modern Sulama Sistemlerinin Önemi Sempozyumu” sona erdi. 3 sayfalık Sonuç Bildirgesi’ni (TÜS-KOOPBİR) Genel başkanı Halis Uysal okudu. Halis Uysal, KÖY KOOP Genel Başkanı Yakup Yıldız, Çukurova Sulama Birliği Derneği Başkanı Faruk Umar, Kartalkaya Sol Sahil Sulama Birliği Başkanı Mehmet Ergücen’in imzaladığı  “Sonuç Bildirgesi” Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakanlar ve tüm Milletvekillerine yollanacağı açıklandı.

Sempozyum’un  son gününde  Sonuç Bildirgesi  hazırlanıp okunmadan önce  Toprak Reformu Genel Müdür Yardımcısı  Metin Türker’in başkanlık yaptığı panelde,  Tarım Bakanlığı Sulama Dairesi Başkanlığı Şube Müdürü Ali Çağlar Çelikcan, Tarım Bakanlığı Baş Kontrolörü Hüseyin Yavaş, D.S.İ. Şube Müdürleri  Gürkan Demir ve İhsan Boz sunum yaptılar. Toplantıya katılan  kooperatif üyelerini sorularını yanıtladılar.

TÜS-KOOPBİR Genel Başkanı Halis Uysal’ın toplantıya katılanlara  hazırlanan sonuç bildirgesinin tam metni.

SONUÇ BİLDİRGESİ

Sempozyuma katılan 620 sulama kooperatifi ,sulama birliği başkanı ve yöneticisi ile   davetli uzman konuklar,kamu kurumu yöneticileri tarafından yapılan sunumlar ve açıklamalarda aşağıda belirtilen konulara vurgu yapılmıştır. Ülkemiz yarı kurak bir iklim kuşağı içinde yer almaktadır . Son dönemde belirli aralıklarla yaşanan periyodik kuraklıklar  iklim değişikliklerinin  de  etkisiyle daha sık görülmeye başlamış ve bu yıl da zirai üretimimizi yüzde 20 oranında düşürmüştür. Bu durumdan en çok etkilenen çiftçilerimizdir. Çiftçilerimizin  bu dönemleri  en az zararla atlatabilmesi için alınması gereken önlemlerin başında  suyumuzun iyi yönetilmesi ve "su güvenliği"mizin sağlanması gelmektedir. Su kullanıcı örgütlerinin yasal ve yapısal sorunları çözülmeden ve  kurumsal yapısı hızla daha etkili ve verimli duruma getirilmeden su  ve toprak kaynaklarımızı sürdürülebilir olarak yönetemeyiz.

Sulama kooperatiflerimizin merkez birliği bağlantıları eksik olup bölge birlikleri ve merkez birliği mali kaynak yetersizliği içindedir.Bu durum kooperatiflerimizin daha kurumsal bir yapıya kavuşmasını,daha iyi yönetilmesini ve  daha  etkin bir şekilde hizmet üretmesini  engellemektedir. Sulama Birlikleri ve Sulama  Kooperatifleri  tüm  ülkelerde  tarımsal sulama gibi stratejik bir konuda  büyük önem taşımaktadır.Bu nedenle su kullanıcı örgütlerinin su yönetiminde etkin bir  rol alması gerekir.Ancak ülkemizde son dönemde su kullanıcı örgütlerinin yerine yeni arayışların bulunduğu endişe ile izlenmektedir.

Sempozyumumuzda ülkemizdeki sulama politikaları ve  su kullanıcı örgütlerinin sorunları konusunda aşağıdaki konular öne çıkmıştır. Su kullanıcı örgütlerinin arasındaki işbirliği arttırılmalı ve çalışmalar bütüncül bir anlayış ile yapılmalıdır. Çiftçi eğitimi konusunda yeni bir eylem planı hazırlanmalı ve su kullanıcı örgütleri kanalı ile hızla uygulamaya geçirilmelidir. Suyun daha verimli kullanılabilmesi için su iletim şebekelerinde kapalı sisteme bir an önce geçilmelidir. Bunun için rehabilitasyon projelerinin uygulanması konusundaki sıkıntılar hızla çözülmelidir.

Tarımsal ürünlerimizin  dünya standartlarına uygun hale gelmesi için çiftçilerimize su kullanıcı örgütleri kanalı ile eğitim desteği  sağlanmalıdır.

Su kaynakları yönetimi tabandan tavana doğru bir örgütlenme ile gerçekleştirilmeli ve su kullanıcı örgütleri bu yapı içinde etkin bir şekilde yer almalıdır.

İklim değişiminin su ve toprak kaynakları ile tarımsal üretimimiz  üzerine etkisi konusunda ilgili kamu kurumlarınca  yapılan çalışmaların sonuçları  su kullanıcı örgütlerine iletilmelidir.

 Su kullanıcı örgütlerinin en önemli sorunlarından birisi olan elektrik enerjisi ücretlerinden KDV ve diğer ilave yükler kaldırılmalıdır.

Elektrik enerjisi ücretleri  sorununun  nihai çözümü su kullanıcı birliklerinin kendi enerjisini kendilerinin üretmesidir. Bunun için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının teknik ve idari konularda su kullanıcı örgütlerine destek olması ve finansman sağlanması konusunda  da yol göstermesi gereklidir.

Daha önce Köy Hizmetleri ve İl özel idareleri tarafından finanse edilen sulama projelerinin Büyükşehir  Belediyeleri tarafından finansmanı için gerekli ödeneğin ayrılması gereklidir

DSİ 'nin kuyu açma ücretleri çiftçimizin ödeme gücünün çok üzerindedir. Bu ücretler hızla  makul bir düzeye çekilmelidir.

TBMM'ne sevk edilmek üzere olan SU YASASI TASARISI"nın  Madde 11,  (3) . Bendinin aşağıdaki şekilde değiştirilmesi gereklidir.

Su yönetimi yüksek kurulunun kuruluşu, görev ve yetkileri

MADDE 11- (1) Suyun bütüncül havza yönetimi anlayışı çerçevesinde etkili yönetimi için

(3) Su yönetimi yüksek kurulu toplantılarına konuyla ilgili bakanlar ve kamu görevlileri ile  Sulama Birlikleri ve Sulama Kooperatifleri ,özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerin temsilcileri davet edilebilir. 

Sempozyumumuz  TBMM' ine sevk edilmek üzere olan "SU YASASI TASARISI'nı özel bir gündemle ele almış ve  bu konuda aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır.

Ülkemizde Su Yönetimi katılımcı anlayıştan uzak bir şekilde yeniden düzenlenmektedir.

Bu konuda şimdiye kadar birçok olumsuz örnek ortaya çıkmıştır.

2013 yılında yayınlanan " Havza Yönetim Heyetlerinin Teşekkülü, Görevleri, Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında" ki Tebliğ'de Sulama Kooperatifleri Havza Yönetim Heyetlerinin asil üyesi olarak değil de Havza Yönetim Heyeti Başkanınca "gerek duyulduğu takdirde" çağrılacak bir  kuruluş olarak değerlendirilmiştir.

Bunun yanı sıra 4 Temmuz 2014'de yayınlanan  Ulusal Havza Yönetim Strateji'sinde su kullanıcı örgütlerinden hiç söz edilmemiş olması sadece biz çiftçiler için değil tüm ülkemizin geleceği için endişe vericidir.

Su Yasasında da su kullanıcı örgütlerinin  ismi yer almamaktadır.

Yasada ve uygulamalarda Sulama Birliklerine  etkili bir yer vermeyen ve Sulama Kooperatifleri'ni tamamen dışlayan bir su yönetimi ;

Entegre ( Bütüncül ) bir su yönetimi olmaz

Katılımcı bir su yönetimi olmaz

AB'nin Su çerçeve Direktifiyle uyumlu olmaz

Uygulamada beklenen sonucu sağlamaz

Ülkemizdeki sulama birlikleri ve  2500 sulama kooperatifi  üretim, istidam,göçü önleme gibi birçok alanda ülkemizin gelişmesine ve kalkınmasına çok önemli katkılar sağlamaktadır.Bu nedenle  sulama kooperatifleri ve sulama birliklerinin yaşadığı sorunlardan bir an önce kurtarılması ve Su Kaynakları Yönetim zincirinde etkili bir şekilde yer alması gerekmektedir.

Aksi taktirde yeraltı ve yerüstü sularımızın verimli kullanılması sadece sözde kalacak ve bunun olumsuz  etkilerini tüm ülke olarak yaşamak zorunda olacağız.

Ülkemizdeki verimli su kullanımını teşvik etmek için bütüncül ve sürdürülebilir bir politikaya ihtiyaç vardır. Bu kapsamda çiftçinin tarımsal girdilerinin çiftçi üzerindeki yükü azaltılmalıdır. Çiftçinin ürününün gerçek ekonomik değerine satılması için gerekli tedbirler alınmalıdır.Su kullanıcı örgütlerinin  ve sulama kooperatiflerinin kurumsal yapısı hızla güçlendirilmelidir.

Su Yasası taslağının  TBMM 'deki görüşmelerinde su kullanıcı örgütlerinin havza yönetim ve su tahsis kurullarında daha etkin yer alması için gerekli değişiklikler yapılmalıdır. Aksi taktirde bu yasa AB su çerçeve direktifinin ana temalarından birisi olan "KATILIMCI YÖNETİM "  anlayışından çok uzak kalacaktır.

Çiftçilerimizin daha  da yoksullaşmaması ve  ülkemizin küresel ısınma tehdidi altında  açlıkla karşı karşıya kalmaması ve   suyumuzun verimli kullanılması için  bu Sempozyumdaki  görüş ve önerilerin dikkate alınması gerekmektedir.

            Sempozyumdaki  görüş ve öneriler  doğrultusunda hazırlanan   bu  SONUÇ BİLDİRGESİNİ  başta TBMM'nin sayın parlamenterleri olmak üzere diğer ilgili tüm kurum ve kuruluşların   ve  kamuoyunun bilgilerine sunarız. Bu konuda gerekli tüm çalışmaların bir an önce yapılmasını talep ediyoruz saygılarımızla