Son yapılan bir araştırmaya göre yapay tatlandırıcılar bağırsak mikrobiyomunu değiştiriyor gibi görünüyor.
Yaygın olarak obezite ve diyabet ile bir mücadele yolu olarak görülen yapay tatlandırıcılar bu koşullar altında küresel bir salgına kısmen katkıda bulunuyor olabilir.
Yayınlanan bir çalışmada, sakarin gibi böyle şeker yerine kullanılan tatlandırıcıların insan bağırsağındaki bakterileri harekete geçirerek metabolik bozuklukların şiddetlenmesine neden olabileceği gösterildi. Daha önce de yapılan küçük ölçekli çalışmalarda yapay tatlandırıcıların kullanımı ve metabolik bozuklukların oluşumu arasında bir ilişki varmış gibi görünüyordu ama açıkça dillendirilmiyordu. Ancak bu çalışma tatlandırıcıların metabolik bir hastalığı hızlandırabildiğini öne süren "ilk çalışma" oldu. Bu metabolik hastalığın hızlanma hadisesi insan ince bağırsağındaki bakteri çeşitliliği yani bağırsak mikrobiyomu sayesinde olabileceği belirtiliyor. New York Üniversitesi’nde mikrobiyolog olarak çalışan Martin Blaser böyle bir şeyin hiç kimse tarafından beklenmediğini söyledi.
Bu çalışma ile ilgili bulgular gıda endüstrisi için bir baş ağrısına yol açabilir. ABD Massachusetts'deki bir pazar araştırma şirketi olan BCC Research'a göre yapay tatlandırıcılar için bir pazar patlaması yaşanıyor. Büyük bir talep var. Yapay tatlandırıcıları içeren gıda güvenliğini denetleyen-düzenleyen kurumlar metabolik bozukluklar için böyle bir bağlantının olmadığını düşünüyorlar. Bu son bulgulara yanıt olarak, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) sözcüsü Stephen Pagani tüm yeni verilerle gerekli inceleme için panel uzmanlarının bir karara varmak amacıyla gerekli ilgiyi göstereceklerini söylüyor.
İsrail'deki Weizmann Fen Bilimleri Enstitüsü'nden araştırmayı yapan grubun yöneticisi Eran Elinav sakarin, sukraloz ve aspartam gibi çeşitli tatlandırıcılarla fareleri besledi ve hayvanların 11 hafta içerisinde glukoz intolerans semptomları gösterdiğini buldu. Bu glukoz intolerans ise metabolik bozukluklara olan eğilimin bir göstergesidir. Araştırmacılar bunu hayvanlara verilen diyetleri değiştirerek de incelediler. Diğer taraftan ise devam etmekte olan bir klinik beslenme çalışmasından elde edilen verileri de kullandılar. Bu veriler İsrail'de yaşayan 400 insanın beslenme alışkanlıkları üzerine devam etmekte olan başka bir çalışmanın verileridir. Araştırmacılar bu verileri incelerken yapay tatlandırıcıların tüketimi ve metabolik bozukluğun klinik işaretleri arasında bir ilişkinin olduğunu buldular. Bu klinik işaretler meselesini glukoz metabolizmasının verimliliğin azalması veya kilo artışı olarak daha açık bir şekilde ifade edebiliriz.
Yine de bu araştırma net bir şeyler söylemiyor çünkü metabolik bozukluklara pek çok şey sebep olabilir. Ancak araştırmanın bağırsak mikrobiyomumuzda yani bağırsaktaki bakteri çeşitliliğimizde etkin olan bileşenlere karşı yeni yaklaşımlar veya bakış açıları sunabileceğini söyleyebiliriz. Bu küçük ve sonuçlarının daha fazla irdelenmesi gereken araştırmanın bulgularından yola çıkarak yapay tatlandırıcı kullanımını sınırlı tutmakta fayda var gibi görünüyor.
Gökhan Atmaca, MSc.
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
http://www.nature.com/news/sugar-substitutes-linked-to-obesity-1.15938
